Інстытут мовазнаўства імя Якуба Коласа

Сустрэча Савета маладых вучоных: вынікі працы за 2025 год

Савет маладых вучоных Інстытута мовазнаўства імя Якуба Коласа правёў сустрэчу, прысвечаную падвядзенню вынікаў працы за 2025 год. Падчас мерапрыемства былі абмеркаваны асноўныя напрамкі дзейнасці Савета, дасягненні маладых даследчыкаў, а таксама перспектывы навуковай і арганізацыйнай работы на наступны перыяд. Удзельнікі сустрэчы падзяліліся ўражаннямі ад рэалізаваных ініцыятыў і выказалі прапановы па далейшым развіцці маладзёжнай навуковай супольнасці інстытута.

Напрыканцы сустрэчы члены Савета павіншавалі адзін аднаго з надыходзячымі святамі, пажадалі творчых поспехаў, навуковых дасягненняў і плённай працы ў новым годзе.

Перспектывы беларуска-кітайскага супрацоўніцтва ў галіне мовазнаўства

Дырэктар Інстытута мовазнаўства імя Якуба Коласа І.Л. Капылоў правёў сустрэчу з дэлегацыяй кітайскіх вучоных-мовазнаўцаў (Паўночна-заходні політэхнічны ўніверсітэт, Сіань), падчас якой былі абмеркаваны перспектывы беларуска-кітайскага супрацоўніцтва. Кітайскіх калег зацікавілі вынікі дзейнасці аддзела дыялекталогіі і лінгвагеаграфіі, а таксама сектара камп'ютарнай лінгвістыкі. Выкладчыкі Паўночна-заходняга політэхнічнага ўніверсітэта выказалі жаданне ажыццяўляць сумесныя праекты, звязаныя з распрацоўкай электроннага семантычнага тэзаўруса і стварэннем двухмоўных корпусаў.

Круглы стол па праблемах перакладу юрыдычных дакументаў

19 снежня ў Інстытуце мовазнаўства адбыўся круглы стол, прысвечаны праблемам перакладу юрыдычных дакументаў на беларускую мову. Удзельнікі мерапрыемства абмеркавалі асноўныя тэндэнцыі развіцця беларускай юрыдычнай тэрміналогіі на сучасным этапе, пытанні адаптацыі іншамоўных тэрміналагічных адзінак, а таксама праблемы іх упарадкавання і ўніфікацыі.

Семінар-практыкум па атрыбуцыі рукапісных, старадрукаваных і рэдкіх кніг

Вядучы навуковы супрацоўнік аддзела гісторыі беларускай мовы Інстытута мовазнаўства імя Якуба Коласа, кандыдат філалагічных навук Э. В. Ярмоленка 18 снежня прыняла ўдзел у семінары-практыкуме “Атрыбуцыя рукапісных, старадрукаваных і рэдкіх кніг”, які прайшоў у бібліятэцы імя мітрапаліта Філарэта (Вахрамеева) Мінскай духоўнай акадэміі. Мерапрыемства праводзілася з мэтай рэалізацыі Праграмы супрацоўніцтва паміж Міністэрствам культуры Рэспублікі Беларусь і Беларускай Праваслаўнай Царквой на 2024–2026 гг., а таксама ў рамках стварэння “Рэестра кніжных помнікаў Беларускага Экзархата Маскоўскага Патрыярхата”.

«Дыялогі пра культуру». Сучасныя праблемы анамастыкі

Дырэктар Інстытута мовазнаўства І.Л. Капылоў і загадчык аддзела лексікалогіі і лексікаграфіі А.М. Лапцёнак 18 снежня 2025 г. прынялі ўдзел у праграме «Дыялогі пра культуру» на канале «Культура» беларускага радыё. У гутарцы з Н.А. Сіроткай навукоўцы абмеркавалі асобныя праблемы ўжывання ўласных найменняў і расказалі пра канферэнцыю «Сучасныя праблемы анамастыкі», якая не так даўно прайшла ў Інстытуце мовазнаўства.

Запіс праграмы даступны па спасылцы:

https://youtu.be/Yw2groekJFg?si=afU5kkMcgkqT5-uL

Супрацоўнікі аддзела лексікалогіі і лексікаграфіі выступілі ў праграме «Дыялогі пра культуру» на канале «Культура» Беларускага радыё

Маладыя супрацоўнікі аддзела лексікалогіі і лексікаграфіі Алена Путрыч і Паліна Басалыга прынялі ўдзел у праграме “Дыялогі пра культуру” з Навумам Гальпяровічам на канале “Культура” (прамы эфір — у 12:30, трансляцыя — у 21:30, 17 снежня). Падчас гутаркі абмяркоўваліся дзейнасць Савета маладых вучоных Інстытута мовазнаўства імя Якуба Коласа, роля моладзі ў навуцы, асабістыя навуковыя даследаванні, а таксама ўзаемасувязь культуры, мовы і літаратуры. Запіс праграмы даступны па спасылцы:

https://youtu.be/eg5xMk26RZE?si=5OstyvEitIheRUnQ

ІІІ МІЖНАРОДНАЯ НАВУКОВАЯ КАНФЕРЭНЦЫЯ «СУЧАСНЫЯ ПРАБЛЕМЫ АНАМАСТЫКІ»

У Інстытуце мовазнаўства імя Якуба Коласа 11–12 снежня 2025 года прайшла ІІІ Міжнародная навуковая канферэнцыя «Сучасныя праблемы анамастыкі» (да 90-годдзя з дня нараджэння В.П. Лемцюговай).

Абмеркаваць тэарэтычныя і практычныя праблемы анамастыкі сабраліся даследчыкі з Беларусі, Расіі, Кітая, Казахстана, Узбекістана, Кыргызстана і Лівана. У розных формах у рабоце канферэнцыі прынялі ўдзел 68 чалавек, сярод удзельнікаў навуковага мерапрыемства былі студэнты, магістранты, аспіранты і дактаранты, школьныя настаўнікі, а таксама прадстаўнікі навуковых арганізацый і ВНУ.

Сустрэча на факультэце дашкольнай адукацыі Беларускага дзяржаўнага педагагічнага ўніверсітэта імя Максіма Танка

8 снежня 2025 г. Н. В. Паляшчук, загадчык аддзела гісторыі беларускай мовы Інстытута мовазнаўства імя Якуба Коласа», і Э. В. Ярмоленка, вядучы навуковы супрацоўнік названага аддзела, правялі інтэрактыўную лекцыю «Ад гісторыі слова да гісторыі мовы» на факультэце дашкольнай адукацыі Беларускага дзяржаўнага педагагічнага ўніверсітэта імя Максіма Танка.

“Наш шлях памысны і высокі, бо ў родным краі гэты шлях”

Пад такой назвай (радкі з верша Навума Гальпяровіча) прайшла творчая сустрэча на базе Навасёлкаўскай сярэдняй школы і Дунілавіцкай сельскай бібліятэкі Пастаўскага раёна Віцебскай вобласці, арганізаваная Інстытутам мовазнаўства імя Якуба Коласа. Мэта сустрэчы – выхаванне патрыятызму і папулярызацыя духоўных каштоўнасцей у моладзі. У мерапрыемстве прымалі ўдзел дырэктар Інстытута мовазнаўства імя Якуба Коласа Ігар Капылоў, паэт, пісьменнік, публіцыст, вядучы праграм “Суразмоўцы”, “Дыялогі пра культуру”, заслужаны дзеяч культуры Рэспублікі Беларусь Навум Гальпяровіч, генеральны дырэктар, заснавальнік і выдавец газет “Шапакляк”, “Друг пенсионера» Анатоль Гармаза, член Саюза пісьменнікаў Беларусі Юлія Зарэцкая.

Конкурс навукова-даследчых работ «Васількоў шапатліваю моваю…»

Інстытут мовазнаўства імя Якуба Коласа Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі, рэдакцыя навуковага і метадычнага часопіса «Роднае слова» і канал «Культура» Беларускага радыё абвяшчаюць конкурс навукова-даследчых работ «Васількоў шапатліваю моваю…». Конкурс прымеркаваны да Міжнароднага дня роднай мовы і скіраваны на захаванне духоўнай спадчыны народа, павышэнне моўнай кампетэнцыі носьбітаў беларускай мовы, грамадзянска-патрыятычнае выхаванне і развіццё навукова-даследчых здольнасцей навучэнцаў і студэнтаў. Да ўдзелу запрашаюцца вучні 9–11 класаў устаноў агульнай сярэдняй адукацыі, навучэнцы ўстаноў прафесійна-тэхнічнай, сярэдняй спецыяльнай адукацыі, студэнты 1–2 курсаў ВНУ.

Конкурс праводзіцца з 1 снежня да 21 лютага 2026 года ў два этапы.

Прыём работ пачынаецца з дня апублікавання Палажэння аб Конкурсе і завяршаецца 1 лютага 2026 года.

Экспертыза і ацэнка конкурсных работ, вызначэнне лаўрэатаў – з 2 да 21 лютага 2026 года.

Глядзіце таксама