Інстытут мовазнаўства імя Якуба Коласа

Лідскія чытанні – 2025

У рамках XXXII Дня беларускага пісьменства ў Лідзе прайшла Рэспубліканская навукова-практычная канферэнцыя “Лідскія чытанні – 2025”, у якой прынялі ўдзел вучоныя Інстытута мовазнаўства імя Якуба Коласа, Інстытута літаратуразнаўства імя Янкі Купалы, Інстытута мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору імя Кандрата Крапівы, Інстытута гісторыі, навуковыя супрацоўнікі Лідскага гісторыка-мастацкага музея. Праблемнае поле выступленняў было даволі шырокае: мастацкае асвятленне беларускай гісторыі ў сучаснай літаратуры, археалагічная спадчына Лідскага краю, захаванне і папулярызацыя гісторыка-культурнай спадчыны праз музейную прастору, нематэрыяльная культурная спадчына Лідчыны, жыццё і творчасць паэта Валянціна Таўлая, адметныя рысы гаворак Лідчыны, Лідчына ў розныя перыяды гісторыі, традыцыі рыцарскіх турніраў у Лідскім замку, эстэтычныя ідэалы паэтычнай творчасці Францішка Багушэвіча, лінгвістычныя асаблівасці віленскага выдання Францыска Скарыны “Апостал”, малавядомыя старонкі творчай і навуковай дзейнасці Івана Навуменкі і інш.

LingvoPro: Лінгвістычная платформа ад маладых вучоных Інстытута мовазнаўства.

6 верасня 2025 года праект "LingvoPro" быў паспяхова прадстаўлены на конкурсе "100 ідэй для Беларусі". Платформа, створаная маладымі навукоўцамі Інстытута мовазнаўства імя Якуба Коласа Палінай Басалыга і Аленай Путрыч, аб'ядноўвае навуковы падыход з лічбавымі тэхналогіямі для вырашэння практычных моўных задач.

Невядомыя старонкі гісторыі і таямніцы тапанімікі: што абмяркуюць на “Лідскіх чытаннях-2025”

Што абмяркуюць на рэспубліканскай навукова-практычнай канферэнцыі «Лідскія чытанні – 2025» у рамках Дня беларускага пісьменства ў Лідзе, расказаў карэспандэнту БЕЛТА дырэктар Інстытута мовазнаўства імя Якуба Коласа Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі Ігар Капылоў.

Паводле слоў дырэктара інстытута, рэспубліканская канферэнцыя, прысвечаная святкаванню Дня беларускага пісьменства, — традыцыйнае мерапрыемства, якое праводзіцца з моманту яго заснавання.

«Правядзенне падобных канферэнцый мае выключнае значэнне. Па-першае, іх тэматыка заўсёды звязаная з месцам правядзення свята. І гэта дазваляе, з аднаго боку, больш уважліва разгледзець многія рэгіянальныя праблемы, звязаныя з гістарычным мінулым і сучасным жыццём. З другога боку — мясцовая супольнасць атрымлівае магчымасць даведацца больш пра гісторыю свайго краю і яго слаўных сыноў, пазнаёміцца з сучаснымі дасягненнямі беларускай навукі і культуры», — адзначыў ён.

Чытаць далей >>>

Дыялекталагічная экспедыцыя на сучаснае беларуска-рускае моўнае памежжа

З 4 па 8 жніўня супрацоўнікі Інстытута мовазнаўства імя Якуба Коласа Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі знаходзіліся ў дыялекталагічнай экспедыцыі. Сёлетняя міжнародная экспедыцыя трэцяя па ліку. У гэтым годзе яна праводзілася на тэрыторыі Лёзненскага раёна Віцебскай вобласці і Руднянскага Смаленскай. У папярэднія гады былі наведаны з сучаснага расійскага боку вёскі Суражскага раёна Бранскай вобласці, Краснінскага Смаленскай, з беларускага – Касцюковіцкага Магілёўскай і Дубровенскага Віцебскай. У палявых даследаваннях удзельнічалі супрацоўнікі Інстытута мовазнаўства: Ігар Лявонавіч Капылоў, дырэктар Інстытута, Вераніка Мікалаеўна Курцова, загадчык аддзела дыялекталогіі і лінгвагеаграфіі, Алена Мікалаеўна Путрыч, малодшы навуковы супрацоўнік аддзела лексікалогіі і лексікаграфіі. Расійскі бок прадстаўлялі Сяргей Аляксеевіч Мызнікаў, член-карэспандэнт РАН, галоўны навуковы супрацоўнік Цэнтра арэальнай лінгвістыкі Інстытута славяназнаўства РАН і Вольга Мікалаеўна Крылова, намеснік дырэктара па навуковай рабоце Інстытута лінгвістычных даследаванняў РАН.

Удзельнікі міжнароднай дыялекталагічнай экспедыцыі

ЖЫЦЦЁ, АДДАНАЕ НАВУЦЫ (да 90-годдзя з дня нараджэння акадэміка А. І. Падлужнага)

Сёлета 16 жніўня спаўняецца 90 гадоў з дня нараджэння вядомага беларускага лінгвіста, акадэміка Акадэміі навук Беларусі Аляксандра Іосіфавіча Падлужнага. Яго навуковы і творчы лёс непарыўна звязаны з Інстытутам мовазнаўства, а справай жыцця стала дзейнасць па даследаванні фанетычнага ўзроўню беларускай мовы. Дзякуючы выключнай руплівасці, шматграннасці таленту вучонага, бясспрэчным арганізатарскім здольнасцям айчынная лінгвістыка развівалася ў найбольш прыярытэтных кірунках, задавальняючы патрэбы навуковай грамадскасці і вышэйшай школы ў фундаментальных працах нарматыўнага характару.

ВІНШУЕМ З ЮБІЛЕЕМ!

У Інстытуце мовазнаўства імя Якуба Коласа Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі адбылася знакавая падзея: 2 жніўня сваё 70-годдзе адзначыла Вольга Міхайлаўна Нікалаева – кандыдат філалагічных навук, вядучы навуковы супрацоўнік аддзела беларуска-рускіх моўных сувязей, адказны сакратар часопіса “Беларуская лінгвістыка”, лаўрэат Міждзяржаўнай прэміі “Звёзды Содружества” за 2023 год.

Гісторыя і культура роднага краю (па матэрыялах краязнаўчай канферэнцыі на Віцебшчыне)

Відэа глядзець тут: https://www.youtube.com/watch?v=zcwJB4OjSu8

Гісторыя і культура роднага краю (па матэрыялах краязнаўчай канферэнцыі на Віцебшчыне)

Чашніцкі край: гісторыка-культурная спадчына рэгіёна

12 чэрвеня 2025 года ў Чашніках пачала работу навукова-практычная канферэнцыя «Чашніцкі край: гісторыка-культурная спадчына рэгіёна».

Арганізатарамі навуковага форуму выступілі Цэнтр даследаванняў беларускай культуры мовы і літаратуры НАН Беларусі, Інстытут гісторыі НАН Беларусі і Чашніцкі раённы выканаўчы камітэт. У рабоце канферэнцыі ў вочным і завочным фарматах прымаюць удзел больш за 60 даследчыкаў (гісторыкаў, археолагаў, мовазнаўцаў, літаратуразнаўцаў, фалькларыстаў, архівістаў, супрацоўнікаў музеяў і бібліятэк, настаўнікаў і краязнаўцаў) з Чашнік, Бешанковіч, Брэста, Віцебска, Гродна, Дзяржынска, Мінска і Наваполацка.

Практычнае выкарыстанне нейрасетак мовазнаўцамі

10 чэрвеня ў Інстытуце мовазнаўства імя Якуба Коласа адбылася адкрытая лекцыя праграміста Алеся Булойчыка, аднаго са стваральнікаў Нацыянальнага корпуса беларускай мовы.

Глядзіце таксама