2–3 лістапада 2022 г. у Інстытуце мовазнаўства імя Якуба Коласа праводзілася Міжнародная навуковая канферэнцыя “ЭТНАЛІНГВІСТЫКА І ТРАДЫЦЫЙНАЯ КУЛЬТУРА: ДЫЯХРАНІЧНЫ І СІНХРАНІЧНЫ АСПЕКТЫ МІЖМОЎНАГА ЎЗАЕМАДЗЕЯННЯ”, арганізаваная сектарам этналінгвістыкі і фальклору. Сектар этналінгвістыкі і фальклору з’яўляецца адзінай акадэмічнай структурай у Беларусі, на аснове якой адбылася інстытуцыяналізацыя этналінгвістыкі як самастойнай дысцыпліны мовазнаўчага цыклу.

Канферэнцыя праводзілася ў анлайн-фармаце на платформе Zoom і сабрала беларускіх вучоных з акадэмічных арганізацый і вышэйшых навучальных устаноў і замежных даследчыкаў з Эстоніі, Чэхіі, Расіі, Узбекістана, Азербайджана.

21 кастрычніка 2022 года ў Цэнтры даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры адбылася навукова-практычная канферэнцыя “Пісьмовая спадчына татараў Вялікага Княства Літоўскага і яе гісторыка-культурны кантэкст”, прысвечаная 625-годдзю пасялення татараў мусульман на землях ВКЛ. Арганізатарам мерапрыемства выступіў сектар усходазнаўства аддзела славістыкі і тэорыі мовы філіяла “Інстытут мовазнаўства імя Якуба Коласа”. У канферэнцыі прынялі ўдзел як даследчыкі з НАН Беларусі (Інстытут мовазнаўства, Інстытут гісторыі), так і з беларускіх ВНУ (Інстытут тэалогіі БДУ, Брэсцкі дзяржаўны тэхнічны ўніверсітэт, Беларускі дзяржаўны педагагічны універсітэт імя Максіма Танка і інш.), а таксама прадстаўнікі беларуска-татарскай супольнасці. Па матэрыялах канферэнцыі запланавана выданне зборніка матэрыялаў.

pragrama_kanferencyi_1.pdf

Шаноўныя калегі!

2–3 лістапада 2022 г. у Інстытуце мовазнаўства імя Якуба Коласа будзе праводзіцца Міжнародная навуковая канферэнцыя “ЭТНАЛІНГВІСТЫКА І ТРАДЫЦЫЙНАЯ КУЛЬТУРА: ДЫЯХРАНІЧНЫ І СІНХРАНІЧНЫ АСПЕКТЫ МІЖМОЎНАГА ЎЗАЕМАДЗЕЯННЯ”, на якой плануецца абмеркаваць шырокае кола тэарэтычных, метадалагічных і практычных пытанняў у галіне этналінгвістыкі.

Рэгламент работы і спіс удзельнікаў апублікаваны ў праграме канферэнцыі.

Тых, каго зацікавіць праблемнае поле канферэнцыі, запрашаем далучыцца да анлайн-трансляцыі на Youtube-канале інстытута.

Спасылка на трансляцыю 2 лістапада:

https://youtu.be/sou6IbbJ8qg

Спасылка на трансляцыю 3 лістапада:

https://youtu.be/cRk8QMf2uCM

25 кастрычніка 2022 года ў Цэнтральнай бібліятэцы імя Янкі Купалы г. Мінска ў рамках цыкла навукова-папулярных лекцый, уключаных у план мерапрыемстваў Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі па патрыятычным выхаванні ў 2022 г., прайшло мерапрыемства “Гартаючы старонкі мінулага” з удзелам навуковага супрацоўніка аддзела гісторыі беларускай мовы Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі Святланы Мікалаеўны Макітрук і старшага навуковага супрацоўніка Цэнтра гісторыі навукі і архіўнай справы ДНУ “Інстытут гісторыі НАН Беларусі” кандыдата філалагічных навук Наталлі Юр’еўны Перавалавай.

27 верасня 2022 г. у Цэнтральнай бібліятэцы імя Янкі Купалы г. Мінска ў рамках цыкла навукова-папулярных лекцый, уключаных у план мерапрыемстваў Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі па патрыятычным выхаванні ў 2022 г., прайшло мерапрыемства “Буквары нашых продкаў” з удзелам супрацоўнікаў аддзела гісторыі беларускай мовы Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі  – загадчыка аддзела Паляшчук Наталлі Вікенцьеўны і вядучага навуковага супрацоўніка Ярмоленка Эльвіры Валер’еўны. Гэтай сустрэчы папярэднічалі навукова-папулярная лекцыя “Праект стагоддзя беларускай гуманітарыстыкі: «Гістарычны слоўнік беларускай мовы»” (23 лютага 2022 г., майстар-клас на тэму “Янка Купала – пра беларускую мову” (22 сакавіка 2022 г.), навукова-папулярныя лекцыі “Пісьмовая праваслаўная спадчына Беларусі: з гісторыі выдання” (13 красавіка 2022 г.); “«Жыціе Еўфрасінні Полацкай» – жамчужына даўняй беларускай пісьменнасці” (12 мая 2022 г.).

Напярэдадні знакавай падзеі – 140-годдзя з дня нараджэння класіка беларускай літаратуры Якуба Коласа – у Інстытуце мовазнаўства адбылася Рэспубліканская навуковая канферэнцыя «Вялікі пясняр беларускага народа Якуб Колас – адзін са стваральнікаў сучаснай беларускай літаратурнай мовы». У мерапрыемстве прынялі ўдзел не толькі навукоўцы – лінгвісты, літаратуразнаўцы, філосафы – але і педагогі-практыкі, спецыялісты ў галіне дадатковай адукацыі і інш.

У ДУ “Рэспубліканскі навукова-практычны цэнтр анкалогіі і медыцынскай радыялогіі імя М.М. Аляксандрава” адбылася адметная навуковая падзея: паспяховая абарона дысертацыі на атрыманне ступені кандыдата медыцынскіх навук Юдзіным Антонам Аляксандравічам “Лячэнне пацыентаў, хворых на рак нізкаампулярнага аддзела кутніцы, з ужываннем неаад’ювантнай хіміяпрамянёвай тэрапіі”. Адметнасць гэтай падзеі заключаецца не толькі ў высокай навуковай і практычнай вартасці даследавання, але і ў тым, што праца выканана на беларускай мове. Важна адзначыць, што пасяджэнне вучонага савета па абароне (вядзенне пасяджэння старшынёй, выступленне вучонага сакратара савета, навуковага кіраўніка, апанентаў) прайшло на беларускай мове.

23 верасня 2022 года адбылася сустрэча супрацоўнікаў інстытута з Умідам Ачылавічам Камалавым, выкладчыкам кафедры рускага мовазнаўства факультэта рускай і роднасных моў Тэрмезскага дзяржаўнага ўніверсітэта (Рэспубліка Узбекістан), у рамках навуковай стажыроўкі.

Умід Ачылавіч выступіў з паведамленнем пра структуру і дзейнасць установы адукацыі, якую ён прадстаўляе, спецыфіку навукова-педагагічнай і грамадскай работы, статус рускай мовы як замежнай у Рэспубліцы Узбекістан. Даклад суправаджаўся відэапрэзентацыяй, на якой былі прадстаўлены фотаздымкі студэнцкіх мерапрыемстваў, прысвечаных рускай культуры (літаратурныя вечары па творчасці А. С. Пушкіна, святкаванне  Масленіцы, конкурс рускай песні). Стажор расказаў пра ўласныя навуковыя інтарэсы, засяродзіўшы ўвагу на тэме і аб’екце дысертацыйнага даследавання “Функционально-семантические типы оптативных предложений в русском и узбекском языках”, сутнасць якога адпавядае асноўнаму напрамку дзейнасці аддзела беларуска-рускіх моўных сувязей.

З нядаўняга часу ў інтэрнэце па адрасе https://microtop.philology.by/ стала даступна электронная бібліяграфія па беларускай мікратапаніміцы – з магчымасцю ажыццяўлення выбаркі па абласцях і раёнах, з інтэрактыўнай картай і статыстыкай. Стварэнне гэтай базы публікацый пачалося ў аддзеле дыялекталогіі і лінгвагеаграфіі Інстытута мовазнаўства імя Якуба Коласа ў 2019 годзе, у рамках навукова-даследчай работы «Мікратапанімічны лінгваландшафт Беларусі» (дамова з БРФФД № Г19-078 ад 02.05.2019, навуковы кіраўнік – В. А. Шклярык, тэрмін выканання – 2019–2021 гг.). Пасля завяршэння НДР праца над папаўненнем бібліяграфіі была працягнута.