Нацыянальная акадэмія навук Беларусі абвяшчае Рэспубліканскі конкурс творчых работ, прысвечаны Году народнага адзінства (далей – Конкурс).

Конкурс праводзіцца з мэтай кансалідацыі беларускага грамадства і ўмацавання нацыянальнага адзінства, фарміравання пачуцця гонару за гераічнае мінулае і слаўнае сучаснае, падтрымкі таленавітых творчых людзей, папулярызацыі Беларусі ў прасторы міжнароднай культуры.

Намінацыі Конкурсу лепшых ідэй, накіраваных на адлюстраванне адзінства народа:

“Песні нашага краю”,

“Вершы і апавяданні пра свой край”,

26 сакавіка ў Прэзідыуме НАН Беларусі прайшло ўрачыстае мерапрыемства, прысвечанае ўшанаванню пераможцаў Першага рэспубліканскага конкурсу творчых пісьмовых работ “За што я люблю родную зямлю”. Конкурс быў абвешчаны па ініцыятыве Старшыні Прэзідыума НАН Беларусі У.Р. Гусакова і прымеркаваны да завяршэння трылогіі Года малой радзімы. Арганізатарамі выступілі Цэнтр даследаваняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі і Аб’яднаная галіновая прафсаюзная арганізацыя работнікаў НАН Беларусі. Мэта конкурсу – падрыхтоўка жыхарамі нашай краіны творчых прац, у якіх адлюстроўваюцца дасягненні ў развіцці рэгіёнаў, увасабляецца пачуццё гонару за сваю малую радзіму, любоў да яе гераічнага мінулага і славутага цяперашняга. Такое агульнарэспубліканскае мерапрыемства скіравана на павышэнне ўзроўню духоўнай культуры, развіццё творчага патэнцыялу, абуджэнне цікавасці да вывучэння роднай мовы, літаратуры, гісторыі і культуры, захаванне і перадачу культурна-гістарычнай спадчыны будучым пакаленням, дэманстрацыю і папулярызацыю дасягненняў нашага народа. Ставілася задача даць магчымасць кожнаму аўтару выявіць сваю любоў да бацькаўшчыны. У конкурсе прынялі ўдзел 840 чалавек, узроставы дыяпазон удзельнікаў ад 6 гадоў (Зеньчык Цімафей з горада Вілейка Мінскай вобласці) да 91 года (Цюлюнова Ірэна Уладзіміраўна з вёскі Фальваркі Астравецкага раёна Гродзенскай вобласці), сацыяльны статус таксама розны – вучні, настаўнікі, студэнты, выкладчыкі ВНУ, урачы, бібліятэкары, вучоныя, вайскоўцы, журналісты, пенсіянеры.

pragrama_sayt.pdf

26 сакавіка адбудзецца падвядзенне вынікаў Рэспубліканскага конкурсу творчых пісьмовых работ "За што я люблю родную зямлю". 

16 лютага 2021 года ў рамках мерапрыемстваў, прысвечаных Тыдню роднай мовы, малодшы навуковы супрацоўнік аддзела гісторыі беларускай мовы Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі Таццяна Іваніцкая для выхаванцаў тэатральнай майстэрні “SOFFIT” арганізавала і правяла  гульню-віктарыну па старабеларускай лексіцы “Моўная скарбонка”.

5 сакавіка 2021 г. спаўняецца 125 гадоў з дня нараджэння Кандрата Крапівы, беларускага драматурга, паэта, празаіка, мовазнаўца, грамадскага дзеяча.

Амаль кожны беларус ведае яго як паэта і байкапісца, аднаго з таленавітых беларускіх драматургаў. Пра яго літаратурную творчасць і грамадскую актыўнасць сабрана шмат інфармацыі, аднак талент яго асобы не зводзіўся толькі да літаратурнай працы. Пра дзейнасць Крапівы-мовазнаўца ведаюць, магчыма, толькі спецыялісты, але гэта таксама вельмі змястоўная і выніковая старонка яго жыцця.

Сталая навуковая дзейнасць Кандрата Крапівы (Кандрата Кандратавіча Атраховіча) пачалася ў 1947 г. у Акадэміі навук. Спачатку ён кіраваў мовазнаўчым сектарам Інстытута літаратуры, мастацтва і мовы, а праз 5 гадоў, у 1952 г., калі Інстытут мовазнаўства быў адноўлены як самастойная навукова-даследчая ўстанова ў структуры Акадэміі навук БССР, узначаліў яго. Да гэтага часу ён ужо абараніў кандыдацкую і доктарскую дысертацыі, быў абраны членам-карэспандэнтам (1940), а пазней правадзейным членам Акадэміі навук БССР (1950). З 1956 па 1982 гг. Крапіва з’яўляўся віцэ-прэзідэнтам Акадэміі навук, але яго навуковая дзейнасць па-ранейшаму была цесна звязана з мовазнаўствам.

Менавіта ў гэты час ён прымаў удзел у якасці рэдактара ў стварэнні найбольш важных і грунтоўных прац у беларускім мовазнаўстве – руска-беларускага і беларуска-рускага слоўнікаў, “Дыялекталагічнага атласа беларускай мовы”, “Тлумачальнага слоўніка беларускай мовы”.

16 лютага ў межах Тыдня роднай мовы ў Цэнтральнай навуковай бібліятэцы імя Якуба Коласа адбылася прэзентацыя новага акадэмічнага выдання «Г. З. Шкляр. Выбраныя працы. Моўная спадчына» (2020). Гэта кніга, прысвечаная жыццю і навуковай дзейнасці лінгвіста Герцаля Залманавіча Шкляра, мае крыху незвычайны лёс. Яна падрыхтавана да друку ў рамках міжнароднага навуковага супрацоўніцтва на падставе Дамовы, заключанай у 2017 г. паміж Інстытутам мовазнаўства імя Якуба Коласа Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры і Кастрамскім дзяржаўным універсітэтам. Таму працавалі над ёй два бакі – беларускі і расійскі. Укладальнікамі ад Беларусі былі Вераніка Мікалаеўна Курцова, загадчык аддзела дыялекталогіі і лінгвагеаграфіі, і Ігар Лявонавіч Капылоў, дырэктар Інстытута мовазнаўства імя Якуба Коласа. З расійскага боку рукапіс рыхтавалі прафесар Кастрамскога ўніверсітэта Ніна Сямёнаўна Ганцоўская і кандыдат культуралогіі Галіна Дзмітрыеўна Няганава. Публікацыя ўбачыла свет у выдавецтве «Беларуская навука».

15 лютага ў рамках мерапрыемстваў, арганізаваных Інстытутам мовазнаўства імя Якуба Коласа сумесна з іншымі ўстановамі Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры, якія прысвечаны Тыдню роднай мовы, у Цэнтральнай навуковай бібліятэцы імя Якуба Коласа прайшоў круглы стол. Ён быў прымеркаваны да 160-годдзя Я. Ф. Карскага і 100-годдзя Інстытута беларускай культуры. Важнасць гэтых дзвюх адметных дат у нацыянальнай культуры прымусіла арганізатараў мерапрыемства сканцэнтраваць увагу пераважна на першай частцы імпрэзы, але, прыгадаўшы набытак зробленага гуманітарнай навукай за час існавання Інстытута беларускай культуры, было заўважана, што 100-годдзе ўстановы, якая распачынала працу з даследаванняў у галіне гуманітарных навук і ўжо з 1924 г., як указаваецца ў зборніку дакументаў і матэрыялаў «Інстытут беларускай культуры. 1922–1928», пачала набываць комплексны характар, заслугоўвае асобнай гаворкі пра саму ўстанову і вынікі яе дзейнасці.

У шэрагу навуковых і інфармацыйных мерапрыемстваў, падрыхтаваных і праведзеных супрацоўнікамі Інстытута мовазнаўства імя Якуба Коласа, асаблівае месца заняла Рэспубліканская дыктоўка па беларускай мове, якая адбылася 19 лютага 2021 г.