Інстытут мовазнаўства імя Якуба Коласа

КРУГЛЫ СТОЛ “І.В. Воўк-Левановіч і беларуская гістарычная лексікаграфія 20-х гадоў ХХ ст.”

21 снежня 2021 года ў Інстытуце мовазнаўства імя Якуба Коласа ДНУ “Цэнтр даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі” адбудзецца круглы стол “І.В. Воўк- Левановіч і беларуская гістарычная лексікаграфія 20-х гадоў ХХ ст.”, прымеркаваны да 130-годдзя нараджэння вучонага і да 100-годдзя Iнстытута беларускай культуры.

Падчас мерапрыемства плануецца абмеркаваць наступныя пытанні:

1.І.В. Воўк-Левановіч: жыццёвы шлях і навукова-педагагічная дзейнасць.

І.В. Воўк-Левановіч і беларуская гістарычная лексікаграфія 20-х гадоў ХХ ст.
Мовазнаўчая спадчына І.В. Воўк-Левановіча.

Месца правядзення: Цэнтр даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі (г. Мінск, вул. Сурганава, д. 1, корп. 2, 3-ці паверх, аўд. 302).

Пачатак работы ў 14.00.

Форма правядзення: вочна-дыстанцыйная.

Далучыцца да мерапрыемства можна будзе праз платформу Zoom.

Спасылка для падключэння:

https://us02web.zoom.us/j/87268277230?pwd=T0tNR3VCaGVmM1drdlN4VWxyZWJvZz09

Ідэнтыфікатар канферэнцыі: 872 6827 7230

Код доступу: 844965

Запрашаем усіх жадаючых.

У Інстытута мовазнаўства імя Якуба Коласа з'явіўся свой YouTube-канал

Па першым часе на канале будуць публікавацца відэазапісы мерапрыемстваў, праведзеных у Інстытуце мовазнаўства імя Якуба Коласа з выкарыстаннем платформы Zoom. У перспектыве напаўненне канала можа быць пашырана за кошт дакументальных фільмаў, відэазамалёвак з дыялекталагічных экспедыцый ды іншых сюжэтаў.

Першым ролікам на канале стаў відэазапіс нядаўняга круглага стала «П. А. Бузук і набыткі нацыянальнай лінгвагеаграфіі», які быў прымеркаваны да 130-годдзя з дня нараджэння вучонага і да 100-годдзя Iнстытута беларускай культуры. У мерапрыемстве прыняла ўдзел унучка П. А. Бузука – Кацярына Шашыйташвілі, якая падзялілася сваімі ўспамінамі:

Даклад «Перакладная лексікаграфія ў Інстытуце беларускай культуры»

16 снежня 2021 года ў Інстытуце мовазнаўства імя Якуба Коласа выступіць Сяргей Запрудскі, кандыдат філалагічных навук, дацэнт кафедры беларускага мовазнаўства БДУ, з дакладам «Перакладная лексікаграфія ў Інстытуце беларускай культуры». Даклад прымеркаваны да 100-годдзя Iнстытута беларускай культуры.

Месца правядзення: Цэнтр даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі (г. Мінск, вул. Сурганава, д. 1, корп. 2, 3-ці паверх, каб. 302).

Пачатак работы: 15.00

Форма правядзення: вочна-дыстанцыйная

Перакладная лексікаграфічная дзейнасць у Інбелкульце ўяўляе сабой надзвычай важную вяху ў развіцці беларускай лексікаграфіі. Гэта звязана з тым, што на змену індывідуальным і часткова саматужным слоўнікам (браты Гарэцкія (1918–1925)) прыйшла практыка ўкладання лексікаграфічных прац, якая абапіралася на ўкладзеную калектыўнымі намаганнямі картатэку і была падтрымана аўтарытэтнай навуковай установай. Акурат з сярэдзіны 1920-х гадоў, часу першага выдання "Практычнага расійска-беларускага слоўніка" Байкова і Гарэцкага вядзе свой адлік беларуская навуковая лексікаграфія. Яшчэ раней, уласна з самага заснавання Інбелкульта, развівалася перакладная тэрміналагічная лексікаграфія, якая дала вынікам славутую серыю “Беларуская навуковая тэрміналогія” (1922-1928, 19 выпускаў).

Паколькі з пачатку 1920-х гг. лексічны склад беларускай літаратурнай мовы зведваў інтэнсіўны рост (ацэначна адбылося павелічэнне ў пяць-сем разоў), пастолькі рыхтаваныя з апорай на актуальны матэрыял і публікаваныя ў дадзены час слоўнікі гэты рост засведчылі. У многім дзякуючы імклівай перакладной лексікаграфічнай дзейнасці Інбелкульта 1922--1928 гг. к канцу дзесяцігоддзя лексічны склад беларускай літаратурнай мовы дасягнуў узроўню іншых развітых моў, што дазваляла тагачаснай беларускай літаратурнай мове паспяхова выконваць разнастайныя грамадскія функцыі.

Спасылка для падключэння:

https://us02web.zoom.us/j/83619218054?pwd=b1ZTZ1ZjQ2JNOWwzbDU1eFRiOFVyUT09

Ідэнтыфікатар канферэнцыі: 836 1921 8054

Код доступу: 774170

Сустрэча ў БДУ

8 снежня 2021 г. на філалагічным факультэце БДУ адбылася сустрэча студэнтаў апошняга курса гэтай установы з супрацоўнікамі Інстытута мовазнаўства імя Якуба Коласа. Мэтай мерапрыемства было пазнаёміць будучых выпускнікоў з дзейнасцю вядучай мовазнаўчай установы краіны. Ініцыятарам сустрэчы выступіў дырэктар Інстытута мовазнаўства імя Якуба Коласа І.Л. Капылоў, арганізатарам – загадчык кафедры беларускага мовазнаўства М.Р. Прыгодзіч. Інстытут мовазнаўства імя Якуба Коласа прадстаўлялі загадчык аддзела гісторыі беларускай мовы Н.В. Паляшчук, загадчык аддзела лексікалогіі і лексікаграфіі А.М. Лапцёнак, загадчык аддзела славістыкі і тэорыі мовы Т.М. Аліферчык, старшы навуковы супрацоўнік аддзела беларуска-рускіх моўных сувязей А.Г. Ванкевіч і старшы навуковы супрацоўнік сектара камп’ютарнай лінгвістыкі С.А. Вагнер.

Пашырэнне і ўмацаванне навуковых сувязей паміж краінамі СНД

26 лістапада ў Цэнтры даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры адбылася сустрэча кіраўніцтва Цэнтра і кіраўнікоў яго структурных падраздзяленняў з удзельнікам III Форума вучоных дзяржаў-удзельнікаў СНД дацэнтам факультэта філалогіі Кыргызскага дзяржаўнага ўніверсітэта імя Ж. Баласагына Жаныбаевай Майрамкуль Абыкееўнай.

Круглы стол «П. А. Бузук і набыткі нацыянальнай лінгвагеаграфіі»

6 снежня 2021 года ў Інстытуце мовазнаўства імя Якуба Коласа ДНУ “Цэнтр даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі” адбудзецца круглы стол «П. А. Бузук і набыткі нацыянальнай лінгвагеаграфіі», прымеркаваны да 130-годдзя нараджэння вучонага і да 100-годдзя Iнстытута беларускай культуры.

Месца правядзення: Цэнтр даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі (г. Мінск, вул. Сурганава, д. 1, корп. 2, 3-ці паверх, каб. 302).

Пачатак работы: 15.00

Генадзю Апанасавічу Цыхуну – 85 год!

30 кастрычніка доктару філалагічных навук прафесару Генадзю Апанасавічу Цыхуну споўнілася 85 год!

У гэты ўрачысты дзень Генадзь Апанасавіч узнагароджаны медалём У.М. Ігнатоўскага за плённую шматгадовую навуковую і навукова-педагагічную працу, вялікі ўклад у развіццё беларускага і славянскага мовазнаўства, арганізацыю міжнароднага навуковага супрацоўніцтва ў галіне славістыкі.

Круглы стол “Беларуская навуковая тэрміналогія: гісторыя і сучаснасць”

26 кастрычніка 2021 года ў Інстытуце мовазнаўства імя Якуба Коласа ДНУ “Цэнтр даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі” праведзены Круглы стол “Беларуская тэрміналогія: гісторыя і сучаснасць”, прысвечаны 100-годдзю Інстытута беларускай культуры (Інбелкульта) і дзейнасці Тэрміналагічнай камісіі.

Пасяджэнне Круглага стала, у якім прынялі ўдзел і выступілі з паведамленнямі вучоныя НАН Беларусі, выкладчыкі ВНУ, прадстаўнікі Нацыянальнага інстытута адукацыі Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь і іншыя спецыялісты, праводзілася ў вочна-дыстанцыйнай форме. На пасяджэнні былі абмеркаваны роля Тэрміналагічнай камісіі Інбелкульта ў фарміраванні нацыянальнай беларускай навуковай тэрміналогіі, асноўныя тэндэнцыі і праблемы развіцця беларускай навуковай тэрміналогіі ў ХХ – пачатку ХХІ стагоддзя, актуальныя пытанні ўпарадкавання і ўніфікацыі батанічнай тэрміналогіі і захавання нацыянальнай тэрміналогіі і наменклатуры, надзённыя праблемы ўпарадкавання тэрміналагічнага апарату школьных дысцыплін.

Прэзентацыя “ГРАМАТЫЧНАЙ БАЗЫ БЕЛАРУСКАЙ МОВЫ”

Шаноўныя калегі, сябры!

Запрашаем вас на прэзентацыю “ГРАМАТЫЧНАЙ БАЗЫ БЕЛАРУСКАЙ МОВЫ”, якая адбудзецца ў чацвер 4 лістапада а 19-й гадзіне ў Zoom.

Спасылка для падлучэння: https://us02web.zoom.us/j/87973180615?pwd=SFNmQUIvT0tRaHlDaVYrN3l5bzJVQT09

Ідэнтыфікатар канферэнцыі: 879 7318 0615

Код доступу: 1

Будзем рады вас вітаць!

Граматычная база беларускай мовы

Граматычная база беларускай мовы / уклад. Уладзімір Кошчанка, Алесь Булойчык. - Электронныя тэкставыя даныя і праграма (350 Мб). - Мінск: Тэхналогія, 2021. - 1 электронны аптычны дыск (CDR). Сістэмныя патрабаванні: HTML5-сумяшчальны браўзер.

ISBN 978-985-458-321-1., DOI: 10.13140/RG.2.2.17868.33929

Прапанаванае выданне - найбольш поўны на сённяшні дзень лексіка-граматычны даведнік па беларускай мове. База змяшчае звыш 240 тысяч слоў і грунтуецца на максімальна шырокім фактычным матэрыяле. Гэта акадэмічныя нарматыўныя слоўнікі беларускай мовы, выдадзеныя ў 1984-2016 гадах, іншыя ключавыя слоўнікі апошніх дзесяцігоддзяў, Беларускі N-корпус ды інш. Такі ахоп дазволіў сфарміраваць сапраўды рэпрэзентатыўны і актуальны словаспіс беларускай мовы. Істотнае адрозненне і перавага "Граматычнай базы беларускай мовы" - яе электронная форма (папярэднія падобныя праекты былі толькі ў папяровым выглядзе), і таму яна можа выкарыстоўвацца для далейшых лічбавых распрацовак, звязаных з беларускай мовай. Апрача версіі на дыску, база будзе мець актуальную інтэрнэт-версію і рэпазіторый зыходных файлаў.

Гэта першае выданне такога тыпу, дзе кожная лексема суправаджаецца падрабязным граматычным апісаннем, спасылкамі на слоўнікі і пералікам аўтараў, якія ўжывалі яе.

База распаўсюджваецца на ўмовах ліцэнзіі CC BY-SA 4.0

Глядзіце таксама