Псалтыр, пакрытую няжорсткай бурай кожай,
Я ўзяў і срэбныя засьцёжкі адамкнуў,
Перачытаў радкі кірыліцы прыгожай
І воску з ладанам прыемны пах пачуў
Максім Багдановіч. Кніга, 1912 г.

Дзень роднай мовы адзначаецца ва ўсім свеце 21 лютага. Родная мова, матчына, мілагучная, прыгожая, чыстая, далікатная… Такімі эпітэтамі называюць студэнты БНТУ беларускую мову. У гэтым годзе кафедра “Беларуская і руская мовы” разам з калектывам Навуковай бібліятэкі БНТУ і вучонымі з Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі запрасіла беларускіх і замежных студэнтаў на мерапрыемствы, прысвечаныя Дню роднай мовы.

17 лютага 2021 года падчас святкавання Тыдня роднай мовы Інстытут мовазнаўства імя Якуба Коласа Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі наведалі настаўнікі і вучні гімназіі № 25 горада Мінска (год таму паміж названымі ўстановамі было падпісана пагадненне аб супрацоўніцтве).

У рамках мерапрыемстваў, прысвечаных Міжнароднаму дню роднай мовы, 16 лютага ў Цэнтральнай навуковай бібліятэцы імя Якуба Коласа НАН Беларусі прайшоў круглы стол “Беларуская мова ў кітабах”. Арабісты, цюрколагі і славісты сабраліся разам, каб абмеркаваць даследаванні рукапісаў татараў Вялікага Княства Літоўскага, зробленыя арабскай вяззю, але на мясцовых гаворках.

Круглы стол аб’яднаў не толькі вядучых даследчыкаў, але і прадстаўнікоў мусульманскай канфесіі. Удзельнічалі Тарэлка Міхаіл (кандыдат філалагічных навук, Інстытут мовазнаўства НАН Беларусі), Сынкова Ірына (кандыдат філасофскіх навук, кітабіст), Сеўрук Дзмітрый (кандыдат гістарычных навук, Інстытут тэалогіі імя свв. Мяфодзія і Кірыла), Коршунава Яніна (БДУ), Александровіч-Туфкрэа Разалія (магістр філалогіі, Нацыянальны інстытут адукацыі), Радкевіч Дзмітрый (Старшыня Рады імамаў Мусульманскага рэлігійнага аб’яднання ў Рэспубліцы Беларусь, аспірант Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі), Алі Варановіч (Муфцій Духоўнага ўпраўлення мусульман Беларусі).

Дарагія сябры!

Інстытут мовазнаўства імя Якуба Коласа Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі і Цэнтральная навуковая бібліятэка імя Якуба Коласа НАН Беларусі запрашаюць прыняць удзел у Рэспубліканскай дыктоўцы па беларускай мове, прымеркаванай да Міжнароднага дня роднай мовы.

Дыктоўка адбудзецца 19 лютага 2021 г. з 13:00 да 14:00 у рэжыме анлайн (ZOOM).

Для ўдзелу ў мерапрыемстве неабходна прайсці рэгістрацыю (да 17 лютага ўключна) па спасылцы https://forms.gle/jvQPr2mpsipe5M8t9 .

Звяртаем вашу ўвагу, што колькасць месцаў абмежаваная.

Пасля рэгістрацыі вы атрымаеце больш падрабязную інфармацыю.

Будзем рады бачыць вас сярод удзельнікаў нашага мерапрыемства!

З Аргкамітэтам можна звязацца праз e-mail: dyktouka21@gmail.com

Міжнародны дзень роднай мовы – штогадовае свята, заснаванае ў 2000 годзе рашэннем Генеральнай сесіі ЮНЕСКА. Галоўная мэта гэтага свята – захаванне моўнай і культурнай шматстайнасці ў свеце, падтрыманне нацыянальных моў і культур, а таксама забеспячэнне права кожнага грамадзяніна карыстацца роднай мовай.

Студзень не проста пачынае каляндарны год, але і служыць адпраўной кропкай для розных навуковых мерапрыемстваў, арыентаваных на школьнікаў. Тыя з іх, што адносяцца да гуманітарнага цыкла, зазвычай не праходзяць без удзелу супрацоўнікаў Інстытута мовазнаўства імя Якуба Коласа. І гэты заканамерна, паколькі на базе Інстытута працуе Школа юнага лінгвіста. У сярэдзіне месяца традыцыйна прайшоў трэці этап XXXVII Рэспубліканскай алімпіяды па вучэбных прадметах «Беларуская мова» і «Беларуская літаратура», а таксама «Руская мова» і «Руская літаратура», на якім працавалі ў якасці членаў журы (у Мінску і Барысаве) Н.Ю. Перавалава (старшы навуковы супрацоўнік аддзела гісторыі беларускай мовы), В.І. Уласевіч (вядучы навуковы супрацоўнік аддзела сучаснай беларускай мовы), Э.В. Ярмоленка (вядучы навуковы супрацоўнік аддзела гісторыі беларускай мовы), А.А. Марозава (малодшы навуковы супрацоўнік аддзела лексікалогіі і лексікаграфіі), С.А. Вагнер (старшы навуковы супрацоўнік сектара камп’ютарнай лінгвістыкі), К.В. Жартун (малодшы навуковы супрацоўнік сектара камп’ютарнай лінгвістыкі).

Адным з напрамкаў дзейнасці Інстытута мовазнаўства імя Якуба Коласа з’яўляецца супрацоўніцтва з сярэдняй школай: вучоныя інстытута падрыхтавалі для вучняў шэраг слоўнікаў і дапаможнікаў, яны пастаянна ўваходзяць у склад журы алімпіяд па беларускай мове, конкурсаў творчых і навуковых работ, сустракаюцца са школьнікамі, праводзяць для іх кансультацыі.

23 студзеня 2021 года загадчык аддзела гісторыі беларускай мовы Наталля Вікенцьеўна Паляшчук наведала Засульскую сярэднюю школу Стаўбцоўскага раёна Мінскай вобласці, якую ў свой час сама закончыла. Сустрэча з вучнямі і настаўнікамі была прысвечана Дню беларускай навукі, які ў нашай краіне сёлета адзначаецца 31 студзеня.

Па выніках экспертызы ў Прэзідыуме ВАК 27 студзеня 2021 г. зацверджана рашэнне Савета па абароне дысертацый аб прысуджэнні вучонай ступені кандыдата філалагічных навук Ляшкевіч Алене Ігараўне, малодшаму навуковаму супрацоўніку сектара этналінгвістыкі і фальклору.

12–15 студзеня 2021 года ў ДУА “Гімназія № 14” г. Мінска праходзіў трэці этап XXXVII Рэспубліканскай алімпіяды па вучэбных прадметах “Беларуская мова” і “Беларуская літаратура”. У якасці журы ўжо па традыцыі ў ёй прынялі ўдзел супрацоўнікі Інстытута мовазнаўства імя Якуба Коласа. У гэтым годзе гэта былі Н.Ю. Перавалава (старшы навуковы супрацоўнік аддзела гісторыі беларускай мовы), В.І. Уласевіч (вядучы навуковы супрацоўнік аддзела сучаснай беларускай мовы), Э.В. Ярмоленка (вядучы навуковы супрацоўнік аддзела гісторыі беларускай мовы). У абавязкі членаў журы ўваходзіла праверка пісьмовых работ і выстаўленне балаў згодна з крытэрыямі ацэнкі, распрацаванымі складальнікамі заданняў, а таксама кансультацыі ўдзельнікаў алімпіяды па дапушчаных памылках.

17–18 снежня 2020 года на базе Інстытута мовазнаўства імя Якуба Коласа Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі адбылася Міжнародная навуковая канферэнцыя “Сучасныя праблемы анамастыкі”, прымеркаваная да 85-годдзя прафесара В. П. Лемцюговай. Арганізатарамі яе выступілі Інстытут мовазнаўства імя Якуба Коласа і Рэспубліканская тапанімічная камісія пры НАН Беларусі.

На канферэнцыі ў рэжыме on-line адбыліся два пленарныя пасяджэнні, працавалі чатыры секцыі (секцыя 1. Актуальныя праблемы антрапанімікі; секцыя 2. Актуальныя праблемы тапанімікі; секцыя 3. Тэарэтычныя аспекты анамастычных даследаванняў; секцыя 4.Гістарычная анамастыка. Анамастыка і праблемы міжмоўнага і міжэтнічнага ўзаемадзеяння). Прайшла прэзентацыя кнігі Юрыя Важніка “Тапанімічны космас”. На адкрыцці канферэнцыі з вітальным словам выступіў дырэктар Інстытута мовазнаўства імя Якуба Коласа Ігар Капылоў, які расказаў пра дасягненні беларускай анамастычнай школы, акрэсліў праблемныя пытанні анамастычных даследаванняў на сучасным этапе, адзначыў уклад у анамастычную навуку прафесара В. П. Лемцюговай.