10 студзеня 2025 г. у Інстытуце мовазнаўства імя Якуба Коласа прайшоў семінар для настаўнікаў беларускай мовы Савецкага раёна г. Мінска. Семінар быў арганізаваны Інстытутам мовазнаўства імя Якуба Коласа і Рэсурсным цэнтрам грамадска-гуманітарнага кірунку "Цэнтр беларускай мовы і культуры" пры падтрымцы ўпраўлення па адукацыі адміністрацыі Савецкага раёна г. Мінска.
У 2024 г. адзначалася 100-годдзе з дня нараджэння выдатных дзеячаў беларускага мовазнаўства, знакамітых вучоных Аркадзя Іосіфавіча Жураўскага (5 жніўня 1924 г.), Уладзіміра Васільевіча Анічэнкі (20 ліпеня 1924 г.), Аляксея Пятровіча Груцы (9 мая 1924 г.).
Гэтых асоб аб’ядноўвае не толькі год нараджэння. Іх аб’ядноўвае юнацтва, абпаленае вайной, прыблізна аднолькавы час абароны кандыдацкіх і доктарскіх дысертацый, удзел у стварэнні праекта стагоддзя ў айчыннай гуманітарыстыцы – “Гістарычнага слоўніка беларускай мовы”, званне лаўрэата Дзяржаўнай прэміі Рэспублікі Беларусь, прафесара, навуковае кіраўніцтва дзясяткамі дысертацыйных прац… Кожны з іх пакінуў пасля сябе багатую навуковую спадчыну, якая на дзесяцігоддзі вызначыла напрамкі развіцця беларускага дыяхранічнага мовазнаўства і не страціла сваёй запатрабаванасці і сёння.
|
Кніга прысвечана апісанню станаўлення і развіцця літаратурна-пісьмовай мовы эпохі беларускай народнасці. Унутранае, структурнае развіццё пісьмовай мовы разглядаецца ў цеснай сувязі з гісторыяй асноўных жанрава-стылявых разнавіднасцей беларускай літаратурнай мовы, яе грамадскіх і культурных функцый на розных этапах гістарычнага развіцця. Змешчаныя ў кнізе назіранні і вывады грунтуюцца на непасрэдным вывучэнні арыгіналаў важнейшых рукапісных і друкаваных помнікаў старажытнай беларускай пісьменнасці, значная частка якіх уводзіцца ў навуковы ўжытак упершыню. СВЯТКАВАННЕ ЮБІЛЕЮ А.І. ЖУРАЎСКАГА НА ТАЛАЧЫНШЧЫНЕ
19 снежня 2024 года ў Талачыне адбыўся круглы стол, прысвечаны стагоддзю з дня нараджэння Аркадзя Іосіфавіча Жураўскага, вядомага моваведа, члена-карэспандэнта Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі, доктара філалагічных навук, прафесара, заслужанага дзеяча навукі БССР, лаўрэата Дзяржаўнай прэміі Рэспублікі Беларусь. Яго арганізатарамі выступілі Інстытут мовазнаўства імя Якуба Коласа Цэнтра даследаванняў беларускай культуры мовы і літаратуры Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі і Талачынскі раённы выканаўчы камітэт.
Аб канферэнцыі ў «Нацыянальным Полацкім гісторыка-культурным музеі-запаведніку»
20–21 лістапада 2024 г. у «Нацыянальным Полацкім гісторыка-культурным музеі-запаведніку» адбылася VI Міжнародная навуковая канферэнцыя «Сімяон Полацкі: светапогляд, грамадска-палітычная і літаратурная дзейнасць», прысвечаная 395-годдзю з дня нараджэння Сімяона Полацкага і 30-годдзю Музея-бібліятэкі Сімяона Полацкага. Навукова-практычная канферэнцыя «Транскрыпцыя складоў піньінь на беларускую мову» 20 лістапада 2024 года адбылася навукова-практычная канферэнцыя «Транскрыпцыя складоў піньінь на беларускую мову», арганізаваная Рэспубліканскім інстытутам кітаязнаўства імя Канфуцыя БДУ (РІКК БДУ) і Інстытутам мовазнаўства імя Якуба Коласа Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры.
II Міжнародны навуковы кангрэс “Беларуская мова – галоўная гісторыка-культурная каштоўнасць нацыі і дзяржавы”
У Інстытуце мовазнаўства імя Якуба Коласа прайшоў II Міжнародны навуковы кангрэс “Беларуская мова – галоўная гісторыка-культурная каштоўнасць нацыі і дзяржавы”, у якім прынялі ўдзел 178 чалавек. Падчас кангрэса адбыліся два пленарныя пасяджэнні, працавалі сем секцый, на якіх было абмеркавана шырокае праблемнае поле мовазнаўчых пытанняў: сучасная беларуская мова: стан і тэндэнцыі яе развіцця; актуальныя праблемы гістарычнага мовазнаўства; дыялекты беларускай нацыянальнай мовы: сучасны стан; сучасныя праблемы беларускай лексікалогіі і лексікаграфіі; праблемы функцыянавання сучаснай беларускай мовы ва ўмовах блізкароднаснага білінгвізму; беларуска-славянскае і беларуска-неславянскае моўнае ўзаемадзеянне на розных гістарычных этапах; стылістыка тэксту і мова мастацкага твора, тэорыя і практыка перакладу; беларуская тэрміналогія і тэрмінаграфія: набыткі і перспектывы; фразеалогія і моўная карціна свету; анамастыка: гісторыя, сучасны стан і перспектывы развіцця; камп’ютарная лінгвістыка і корпусныя даследаванні мовы; актуальныя праблемы этналінгвістыкі, лінгвакультуралогіі, лінгвакраіназнаўства; тэарэтычныя і практычныя праблемы методыкі выкладання беларускай мовы; беларуская мова як замежная і інш.
Беларуская дыялекталогія. Матэрыялы і даследаванні : зборнік навуковых артыкулаў Беларуская дыялекталогія. Матэрыялы і даследаванні : зборнік навуковых артыкулаў / Нац. акад. навук Беларусі, Цэнтр даслед. беларус. культуры, мовы і літ., Ін-т мовазнаўства імя Якуба Коласа ; навук. рэд. В. М. Курцова. – Мінск : Беларуская навука, 2024 – Вып. 7. ‒ 406 с. В. К.
УДК 811.166.3’28(082)
Сёмы выпуск выдання «Беларуская дыялекталогія. Матэрыялы і даследаванні» прысвечаны пытанням дыялектнай лексікаграфіі, анамастыкі і тэкстаграфіі. Адметная праца ў зборніку – гэта архіўная спадчына, якая ўключае «Матэрыялы для вывучэння беларускіх гаворак» Я. Ф. Карскага, а таксама апрацаваныя архівы «Лексічнага атласа беларускіх народных гаворак». Падаецца максімальна поўная на сёння бібліяграфія прац І. І. Насовіча, робіцца спроба ўстанавіць групу палескіх гаворак, на якой напісаны «Русінски лементар» (1907). Сучасная мясцовая беларуская гаворка ў форме тэкстаў прадстаўлена з розных рэгіёнаў Беларусі, значную частку матэрыялаў складаюць запісы маўлення з Віцебшчыны.
Інфармацыйна-даведачны блок матэрыялаў уключае паказальнік слоў, спісы скарачэнняў і лексікаграфічных, лінгвагеаграфічных крыніц і іншыя звесткі.
Узнагароджанне лаўрэатаў Рэспубліканскага конкурсу навукова-даследчых работ “Вы паслухайце родную мову: жаўруковаю песняй звініць…”
30 кастрычніка 2024 года падчас Другога міжнароднага навуковага кангрэса “Беларуская мова – галоўная гісторыка-культурная каштоўнасць нацыі і дзяржавы” (да 95-годдзя Інстытута мовазнаўства імя Якуба Коласа) адбылося ўрачыстае ўзнагароджанне лаўрэатаў Рэспубліканскага конкурсу навукова-даследчых работ “Вы паслухайце родную мову: жаўруковаю песняй звініць…”. Конкурс быў абвешчаны па сумеснай ініцыятыве Інстытута мовазнаўства імя Якуба Коласа і рэдакцыі часопіса “Роднае слова”. Мэта конкурсу – захаванне духоўнай спадчыны народа, павышэнне моўнай кампетэнцыі носьбітаў беларускай мовы, грамадзянска-патрыятычнае выхаванне і развіццё навукова-даследчых здольнасцей навучэнцаў і студэнтаў. Такое агульнарэспубліканскае мерапрыемства скіравана на павышэнне цікавасці да навукова-даследчага вывучэння роднай мовы, літаратуры, гісторыі і культуры, павышэнне інтэлектуальнага ўзроўню, захаванне і перадачу культурна-гістарычнай спадчыны будучым пакаленням, дэманстрацыю і папулярызацыю дасягненняў навучэнцаў і іх педагогаў. Конкурс стаў добрай навуковай платформай для моладзі і даследчыкаў, якія імкнуцца паглыбіць свае веды ў галіне мовазнаўства і прадэманстраваць свае дасягненні.
Глядзіце таксамаЛiсты дасылаць: вул. Сурганава, 1, корп. 2, 220072, г. Мінск, Рэспубліка Беларусь Факс: (017) 270-18-85. E-mail: iml@belcentre.by |
Жураўскі, А. І. Гісторыя беларускай літаратурнай мовы: да 100-годдзя з дня нараджэння вучонага / А. І. Жураўскі ; уступ. арт., навук.-давед. апарат, уклад.: Н. В. Паляшчук, Э. В. Ярмоленка, С. М. Макітрук. – Мінск : Беларуская навука, 2024. – 295 с.
