Інстытут мовазнаўства імя Якуба Коласа

Усенароднае абмеркаванне праекта змяненняў і дапаўненняў Канстытуцыі Рэспублікі Беларусь

27 снежня 2021 г. на ўсенароднае абмеркаванне вынесены праект змяненняў і дапаўненняў Канстытуцыі Рэспублікі Беларусь (апублікаваны на Нацыянальным прававым Інтэрнэт-партале Рэспублікі Беларусь па адрасе https://pravo.by/pravovaya-informatsiya/vsenarodnoe-obsuzhdenie-proekta-konstitutsii-respubliki-belarus/).

Меркаванні грамадзян адносна зместу праекта змяненняў і дапаўненняў, а таксама магчымыя прапановы па яго ўдасканаленні накіроўваюцца ў Нацыянальны цэнтр прававой інфармацыі.

Формы збору прапаноў размешчаны ТУТ.

Матэрыялы, якія паступілі, будуць абагульняцца і сістэматызавацца Нацыянальным цэнтрам прававой інфармацыі.

.

Адбыўся круглы стол “І.В. Воўк-Левановіч і беларуская гістарычная лексікаграфія 20-х гг. ХХ ст.”

21 снежня 2021 года ў Інстытуце мовазнаўства імя Якуба Коласа ДНУ “Цэнтр даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі” адбыўся круглы стол “І.В. Воўк-Левановіч і беларуская гістарычная лексікаграфія 20-х гг. ХХ ст.”, прымеркаваны да 130-годдзя нараджэння вучонага і да 100-годдзя Iнстытута беларускай культуры.

У мерапрыемстве прынялі ўдзел доктар філалагічных навук, прафесар, галоўны навуковы супрацоўнік аддзела славістыкі і тэорыі мовы Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі Генадзь Апанасавіч Цыхун, загадчык сектара рукапісаў аддзела рэдкіх кніг і рукапісаў Цэнтральнай навуковай бібліятэкі імя Якуба Коласа НАН Беларусі Таццяна Іванаўна Жук; кандыдат гістарычных навук, дацэнт, дацэнт кафедры гісторыі Беларусі новага і навейшага часу гістарычнага факультэта Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта Андрэй Мікалаевіч Максімчык; кандыдат філалагічных навук, дацэнт, загадчык аддзела гісторыі беларускай мовы Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі Наталля Вікенцьеўна Паляшчук; кандыдат філалагічных навук, дацэнт, вядучы навуковы супрацоўнік аддзела гісторыі беларускай мовы Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі Ірына Уладзіміраўна Будзько; кандыдат філалагічных навук, старшы навуковы супрацоўнік аддзела гісторыі беларускай мовы Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі Наталля Юр’еўна Перавалава; кандыдат філалагічных навук, вядучы навуковы супрацоўнік аддзела гісторыі беларускай мовы Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі Эльвіра Валер’еўна Ярмоленка.

Узнагародзілі пераможцаў

22 снежня ў Прэзідыуме НАН Беларусі адбылося ўрачыстае ўзнагароджанне пераможцаў Рэспубліканскага конкурсу творчых работ, прысвечанага Году народнага адзінства. Пераможцамі конкурсу сталі звыш двухсот чалавек самых розных прафесій і ўзростаў. Конкурс накіраваны на ўмацаванне кансалідацыі беларускага грамадства і нацыянальга адзінства, фарміраванне пачуцця гонару за гераічнае мінулае беларускага народа, падтрымку таленавітых творчых людзей, папулярызацыю нацыянальнай гісторыі, культуры, мовы. У намінацыі «Мова маёй зямлі» пераможцамі сталі 33 удзельнікі конкурсу.

Круглы стол «Пётр Апанасавiч Бузук i набыткi нацыянальнай лiнгвагеаграфii»

6 снежня ў Інстытуце мовазнаўства імя Якуба Коласа адбыўся круглы стол «Пётр Апанасавіч Бузук і набыткі нацыянальнай лінгвагеаграфіі», прысвечаны 130-годдзю з дня нараджэння заснавальніка беларускай лінгвагеаграфіі Пятра Апанасавіча Бузука і 100-годдзю Інстытута беларускай культуры, з якім была звязана навукова-даследчая і арганізацыйная дзейнасць таленавітага моваведа.

Пётр Апанасавіч Бузук У час правядзення круглага стала

Імпрэзу варта лічыць гістарычнай з улікам некалькіх акалічнасцей. Па-першае, апошняе навуковае мерапрыемства, прысвечанае пачынальніку новых навуковых напрамкаў у беларускім мовазнаўстве, адбылося ў 1991 г. У гэты год адзначаўся стагадовы юбілей таленавітага лінгвіста. Якраз юбілею яркай постаці 20-х – пачатку 30-х гадоў 20 стагоддзя была прысвечана спецыяльная навуковая канферэнцыя, якая прайшла ў акадэмічным інстытуце мовазнаўства. Адметнаы круглы стол і наступным: уласнымі ўспамінамі пра жыццё і лёс сям’і Бузукоў падзялілася з прысутнымі Кацярына Віктараўна Шашыйташвілі – унучка Пятра Апанасавіча.

КРУГЛЫ СТОЛ “І.В. Воўк-Левановіч і беларуская гістарычная лексікаграфія 20-х гадоў ХХ ст.”

21 снежня 2021 года ў Інстытуце мовазнаўства імя Якуба Коласа ДНУ “Цэнтр даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі” адбудзецца круглы стол “І.В. Воўк- Левановіч і беларуская гістарычная лексікаграфія 20-х гадоў ХХ ст.”, прымеркаваны да 130-годдзя нараджэння вучонага і да 100-годдзя Iнстытута беларускай культуры.

Падчас мерапрыемства плануецца абмеркаваць наступныя пытанні:

1.І.В. Воўк-Левановіч: жыццёвы шлях і навукова-педагагічная дзейнасць.

І.В. Воўк-Левановіч і беларуская гістарычная лексікаграфія 20-х гадоў ХХ ст.
Мовазнаўчая спадчына І.В. Воўк-Левановіча.

Месца правядзення: Цэнтр даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі (г. Мінск, вул. Сурганава, д. 1, корп. 2, 3-ці паверх, аўд. 302).

Пачатак работы ў 14.00.

Форма правядзення: вочна-дыстанцыйная.

Далучыцца да мерапрыемства можна будзе праз платформу Zoom.

Спасылка для падключэння:

https://us02web.zoom.us/j/87268277230?pwd=T0tNR3VCaGVmM1drdlN4VWxyZWJvZz09

Ідэнтыфікатар канферэнцыі: 872 6827 7230

Код доступу: 844965

Запрашаем усіх жадаючых.

У Інстытута мовазнаўства імя Якуба Коласа з'явіўся свой YouTube-канал

Па першым часе на канале будуць публікавацца відэазапісы мерапрыемстваў, праведзеных у Інстытуце мовазнаўства імя Якуба Коласа з выкарыстаннем платформы Zoom. У перспектыве напаўненне канала можа быць пашырана за кошт дакументальных фільмаў, відэазамалёвак з дыялекталагічных экспедыцый ды іншых сюжэтаў.

Першым ролікам на канале стаў відэазапіс нядаўняга круглага стала «П. А. Бузук і набыткі нацыянальнай лінгвагеаграфіі», які быў прымеркаваны да 130-годдзя з дня нараджэння вучонага і да 100-годдзя Iнстытута беларускай культуры. У мерапрыемстве прыняла ўдзел унучка П. А. Бузука – Кацярына Шашыйташвілі, якая падзялілася сваімі ўспамінамі:

Даклад «Перакладная лексікаграфія ў Інстытуце беларускай культуры»

16 снежня 2021 года ў Інстытуце мовазнаўства імя Якуба Коласа выступіць Сяргей Запрудскі, кандыдат філалагічных навук, дацэнт кафедры беларускага мовазнаўства БДУ, з дакладам «Перакладная лексікаграфія ў Інстытуце беларускай культуры». Даклад прымеркаваны да 100-годдзя Iнстытута беларускай культуры.

Месца правядзення: Цэнтр даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі (г. Мінск, вул. Сурганава, д. 1, корп. 2, 3-ці паверх, каб. 302).

Пачатак работы: 15.00

Форма правядзення: вочна-дыстанцыйная

Перакладная лексікаграфічная дзейнасць у Інбелкульце ўяўляе сабой надзвычай важную вяху ў развіцці беларускай лексікаграфіі. Гэта звязана з тым, што на змену індывідуальным і часткова саматужным слоўнікам (браты Гарэцкія (1918–1925)) прыйшла практыка ўкладання лексікаграфічных прац, якая абапіралася на ўкладзеную калектыўнымі намаганнямі картатэку і была падтрымана аўтарытэтнай навуковай установай. Акурат з сярэдзіны 1920-х гадоў, часу першага выдання "Практычнага расійска-беларускага слоўніка" Байкова і Гарэцкага вядзе свой адлік беларуская навуковая лексікаграфія. Яшчэ раней, уласна з самага заснавання Інбелкульта, развівалася перакладная тэрміналагічная лексікаграфія, якая дала вынікам славутую серыю “Беларуская навуковая тэрміналогія” (1922-1928, 19 выпускаў).

Паколькі з пачатку 1920-х гг. лексічны склад беларускай літаратурнай мовы зведваў інтэнсіўны рост (ацэначна адбылося павелічэнне ў пяць-сем разоў), пастолькі рыхтаваныя з апорай на актуальны матэрыял і публікаваныя ў дадзены час слоўнікі гэты рост засведчылі. У многім дзякуючы імклівай перакладной лексікаграфічнай дзейнасці Інбелкульта 1922--1928 гг. к канцу дзесяцігоддзя лексічны склад беларускай літаратурнай мовы дасягнуў узроўню іншых развітых моў, што дазваляла тагачаснай беларускай літаратурнай мове паспяхова выконваць разнастайныя грамадскія функцыі.

Спасылка для падключэння:

https://us02web.zoom.us/j/83619218054?pwd=b1ZTZ1ZjQ2JNOWwzbDU1eFRiOFVyUT09

Ідэнтыфікатар канферэнцыі: 836 1921 8054

Код доступу: 774170

Сустрэча ў БДУ

8 снежня 2021 г. на філалагічным факультэце БДУ адбылася сустрэча студэнтаў апошняга курса гэтай установы з супрацоўнікамі Інстытута мовазнаўства імя Якуба Коласа. Мэтай мерапрыемства было пазнаёміць будучых выпускнікоў з дзейнасцю вядучай мовазнаўчай установы краіны. Ініцыятарам сустрэчы выступіў дырэктар Інстытута мовазнаўства імя Якуба Коласа І.Л. Капылоў, арганізатарам – загадчык кафедры беларускага мовазнаўства М.Р. Прыгодзіч. Інстытут мовазнаўства імя Якуба Коласа прадстаўлялі загадчык аддзела гісторыі беларускай мовы Н.В. Паляшчук, загадчык аддзела лексікалогіі і лексікаграфіі А.М. Лапцёнак, загадчык аддзела славістыкі і тэорыі мовы Т.М. Аліферчык, старшы навуковы супрацоўнік аддзела беларуска-рускіх моўных сувязей А.Г. Ванкевіч і старшы навуковы супрацоўнік сектара камп’ютарнай лінгвістыкі С.А. Вагнер.

Пашырэнне і ўмацаванне навуковых сувязей паміж краінамі СНД

26 лістапада ў Цэнтры даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры адбылася сустрэча кіраўніцтва Цэнтра і кіраўнікоў яго структурных падраздзяленняў з удзельнікам III Форума вучоных дзяржаў-удзельнікаў СНД дацэнтам факультэта філалогіі Кыргызскага дзяржаўнага ўніверсітэта імя Ж. Баласагына Жаныбаевай Майрамкуль Абыкееўнай.

Глядзіце таксама